Het burn-outsyndroom

Op een dag was het zover: ik kon echt niet meer. Dat was op zich niets nieuws, want ik kon al zo lang niet meer. De buitenwereld zag een sterke vrouw, maar van binnen waren er grote gelijkenissen met een oude dweil; grauw en vol gaten. Ik ging naar de huisarts en die zei wat ze eigenlijk al een paar jaar eerder had gezegd: de batterij was leeg. Er vielen termen als overbelast, totale uitputting, trauma, roofbouw plegen op je lijf. Niet veel later kwam er ook een definitieve stempel op. Of ik wel eens had gehoord van het burn-outsyndroom? Oftewel, ik kreeg de diagnose burn-out mee naar huis.

Een burn-out, nee hoor… ik niet!

Burn-out? Ik? Dat is toch een gehypete term voor overspannen, hardwerkende managers, die naast hun baan nog een gezin, vrijwilligerswerk, verenigingen, cursussen en een druk sociaal leven hebben? Ik was op dat moment “maar” een thuisblijfmoeder, weliswaar met een eenmansbedrijf waarin ik vaak fulltime uren maakte, maar ik kon mijzelf niet identificeren met die omschrijving. Natuurlijk wist ik dat ik chronisch stress had. Maar iedereen maakt nare dingen mee, dat leek me niks bijzonders.

Een misvatting, zo bleek al snel. Alles wat een mens belast, op wat voor een wijze ook, kan leiden tot het burn-outsyndroom. Het ligt niet aan de aard van de belasting, maar aan de balans tussen stress en herstelperiode. Of het nu werkstress betreft, een trauma, fysieke overbelasting, zorgen op het privévlak of een combinatie daarvan. Als er geen herstelperiode komt, dan volgt uiteindelijk uitputting.

Nog vond ik het moeilijk om mezelf te associëren met een burn-outsyndroom. En ergens had ik het vage onderbuikgevoel dat er met name een fysieke oorzaak was. Maar ik mocht het ook “overspannen” noemen, als ik me daar beter in kon vinden (al schijnt daar een wezenlijk verschil in te zitten).

Toegeven

Toen de diagnose eenmaal vast stond, kwam er een keerpunt. Ik belandde in een traject van hulpverleners en symptoombestrijders in alle soorten en maten. Ze hadden één overeenkomst: stuk voor stuk concludeerden ze dat het een wonder was dat ik “nu pas” was ingestort. Ondanks al die bevestiging kon ik het maar niet geloven. Ik vond het zo moeilijk om toe te geven dat de koek echt op was. Niet omdat ik het zag als falen, maar vooral omdat het gewoon niet bij mij paste.

Dit was ik niet. Overal (maar dan ook echt overal) om huilen, hyperventileren, paniekaanvallen, niet meer uit bed willen komen, alleen nog maar koken omdat ik nou eenmaal kinderen heb om te voeden. Ik was altijd maar moe, had overal pijn, hallucinaties, slapeloze nachten, uitvalverschijnselen. Op het laatst kon ik niks meer onthouden of in me opnemen. Gesprekken gingen langs me heen, de ontwikkeling van de kinderen kon ik niet meer volgen. Ik vergat belangrijke afspraken en als ik er wel aan dacht moest ik afzeggen omdat ik het niet op kon brengen. Maar het was in mijn ogen vast een vervroegde overgang of vitaminetekort, gebrek aan zonlicht, of nee… het waren gewoon de schimmels in mijn vochtige, oude huis.

Toch ging ik me erin verdiepen en herkende nagenoeg alle symptomen. Langzaam begon het idee in te dalen: ik was burn-out. Ik kwam er tevens achter dat ik er al jaren tegenaan zat en dat er bijna ongemerkt steeds meer symptomen bij ingeslopen zijn.

Een aanrader

Nu ik er op terugkijk, zeg ik: ik kan het iedereen aanraden, zo’n burn-out. Het is blijkbaar de enige manier om jezelf echt te leren kennen. Ik leerde van de psychiater dat ik ADD heb, van de psycholoog dat ik genoeg (zelf-)kennis heb, maar er te weinig mee doe. De maatschappelijk werkster wees me erop dat ik misschien wel een perfectionist ben. Het werd ineens duidelijk dat ik mijn grenzen niet meer moest  (laten) overschrijden. Ik werd mezelf bewust van de befaamde lat die ik altijd te hoog heb gelegd. Kortom: ik heb geleerd dat ik voor mezelf moet kiezen, want een ander doet dat niet voor mij.

Uiteraard meen ik niet serieus dat het een aanrader is. Wel is het voor mij een feit dat simpelweg van anderen  horen dat je jezelf teveel belast niet genoeg is. Bovenstaande conclusies van de hulpverleners wist ik immers  bewust en onbewust al lang, maar ik kon er nooit wat mee.

Op de goede weg

Hoewel ik mezelf nooit echt als een perfectionist heb beschouwd, ben ik wel makkelijker geworden. Mijn perfectionisme ligt niet op het gebied van eindeloos doorgaan tot ik de perfecte tekening/foto heb, of overstuur raken van aangebrande aardappelen. Ik ben blijkbaar een perfectionist op het gebied van ballen omhoog willen houden. Ook als invloeden van buitenaf dat gejongleer proberen te verstoren. Die bewustwording heeft mij wel inzichten gegeven.

Inmiddels durf ik te zeggen: ik ben op de goede weg. Dat uit zich vooral in: ik doe alleen nog wat ik echt wil doen, niet wat een ander van mij verwacht. Ik moet veel minder en kan veel meer.

Een nieuwe start

De herstelperiode dooft nu langzaam uit. Dit is voor mij een nieuwe start. Lange tijd heb ik mijzelf afgevraagd wat ik echt wil. De recentelijke zoektocht naar werk was daarbij heel confronterend. Zoveel banen waarvan men denkt dat het bij mij past; ik zie zelf echter in alles een valkuil met kans op herhaling van al het bovenstaande.

Omdat een terugval niet op het programma staat, heb ik besloten om alleen nog dingen te doen die me weinig inspanning kosten en veel energie geven. Vanuit die gedachte is deze website geboren.

Vandaar ook: Yukiko tekent, schrijft en fotografeert. In die volgorde ook, als het gaat om wat ik het leukst vind om te doen. Mijn website staat nog in de babyschoenen, de meeste pagina’s hebben nog geen opvulling. Maar daar komt de komende weken en maanden gestaag verandering in.

Voorlopig kan ik het ook nog niet benoemen als “werk”, maar ik hoop hiermee in de toekomst brood te kunnen verdienen, met name op het gebied van illustreren of schrijven. Ik verwacht geen dagelijkse boterham, maar een krentenbolletje op zijn tijd zou leuk zijn.

P.S.