Fotograferen bij weinig licht

Dit is Tess – instellingen camera: f/5.8, 1/10sec., ISO400

Mag ik je voorstellen aan mijn nichtje Tess? Ze is vorige week geboren, op moment van schrijven zes dagen oud. Meteen de volgende dag zijn we gaan kijken bij dit nieuwe wonder en natuurlijk maak ik dan van de gelegenheid gebruik om even een paar foto’s te schieten.

Babyfotografie: best een uitdaging

Bij pasgeboren baby’s weet je bijna zeker dat je te maken hebt met binnenshuis/ indoor-fotografie en dus geen ideaal licht. Zoals ik in mijn dierendagblog over kattenfotografie al noemde: indoorfotografie is niet altijd even makkelijk. Natuurlijk kun je de flits gebruiken, maar dat geeft hard licht en dat wordt simpelweg niet mooi zonder allerlei kunstgrepen toe te passen. Daarbij wil je bij een fragiele, pasgeboren baby toch geen flits gebruiken?

Mijn kersverse nichtje was op deze foto’s slechts één  dag oud, zo’n kleintje blootstellen aan felle flitsen zal vast niet schadelijk zijn, maar toch ook niet echt een goed idee. Daarbij is het zachte omgevingslicht veel geschikter om de serene sfeer rondom een pasgeborene vast te leggen. Die eerste momenten zijn immers uniek en vind ik zo bijzonder om vast te leggen. Dit hoeft niet geposeerd op schapenvachtjes, of  op artistieke wijze in doeken gedrapeerd (daar hou ik persoonlijk sowieso niet van), maar gewoon zoals het is. In dit geval een kamer in het ziekenhuis.

De foto’s die ik in dit blog gebruik, zijn dan ook genomen bij het summiere licht dat de kraamkamer van het ziekenhuis ons bood. Een extra uitdaging dus.

Basisprincipes bij indoorfotografie

Diafragma

Zoals eerder uitgelegd vraagt weinig omgevingslicht om een lage diafragmawaarde. Het liefst zo laag mogelijk. Want bij een laag diafragma is de opening van je lens groot. Er kan dus veel licht naar binnen vallen, wat gunstig is voor je foto. Vergelijk het maar met de pupil van je oog. Als het donker wordt, wordt je pupil groot, bij fel licht verandert je pupil in een piepkleine opening.

Toen ik net begon met fotograferen vond ik het erg lastig om te onthouden, want je zou verwachten dat een hoge diafragmawaarde, zoals f/22 een grote opening geeft, maar het tegendeel is waar. Hoe lager de waarde, hoe groter je lensopening.

Sluitertijd

Bij een te lange sluitertijd ontstaat al snel bewegingsonscherpte (in de kinderhand rechts)

Met alleen een laag diafragma ben je er niet. Je zult je sluitertijd aan moeten passen. Het beste is een langere sluitertijd, zodat de opening van je lens langer open blijft staan. Ook dat zorgt er voor dat er meer licht naar binnen kan vallen.

Een nadeel van een langere sluitertijd is dat je snel last hebt van bewegingsonscherpte. Alle beweging die wordt gemaakt zolang de lens openstaat zie je immers terug op je foto.

Gelukkig slapen pasgeboren baby’s veel. Heb je het geluk dat het kleintje in diepe, bewegingsloze slaap is, dan kun je best een lange sluitertijd nemen. Een statief kan dan een uitkomst zijn, zodat je geen bewegingsonscherpte van je eigen handelingen hebt.

ISO-waarde

De ISO-waarde bepaalt de gevoeligheid van je lichtsensor. Bij fotograferen met weinig licht zul je genoodzaakt zijn om je waardes wat op te schroeven. Een hogere ISO-waarde geeft namelijk een lichtere foto. Dus heb je geen statief bij je of beweegt de baby, waardoor je echt een kortere sluitertijd nodig hebt, dan kun je wat spelen met de ISO-instellingen.

Ook de ISO-waarde kun je vergelijken met je eigen ogen. Als je van een lichte naar een donkere ruimte stapt zie je in het begin niets, totdat je ogen zich hebben aangepast aan de nieuwe omstandigheden. Je ogen hebben een paar tellen nodig voordat de lichtgevoeligheid is aangepast, bij je camera kun je dat gewoon zelf instellen.

Het voordeel van een hogere ISO is dat je foto wat lichter wordt, bijkomend (groot) nadeel is dat je ruis krijgt op je foto. Veel hoger dan 800 zou ik zelf niet zo snel voor kiezen.

Witbalans

Iets minder vaak besproken, maar zeker niet onbelangrijk is je witbalans. Staat deze niet goed afgesteld, dan krijgen je foto’s een lelijke tint. Dat kun je heel gemakkelijk vooraf instellen (op binnenfotografie, rekening houdend met kaarslicht, lamplicht, zonlicht) of, als je in RAW opslaat, achteraf aanpassen zonder kwaliteitsverlies.

Nabewerken

In dit geval vind ik zwart-wit erg mooi. Hoewel de zachte lichtval niet meer zo opvalt, trekt het wel meer de aandacht naar het kleine babyknuistje.

Persoonlijk ben ik geen groot voorstander van nabewerken. Hoewel ik weet dat daar veel mogelijkheden liggen, hou ik niet van opgepoetste foto’s. Een beetje rechtzetten, of wat extra contrast is nog wel eens een verbetering die ik toepas, maar verder heb ik liever een onbewerkt eindresultaat. Een uitzondering die ik vaak hanteer is het achteraf ontdoen van de kleur. Hoewel je met de meeste digitale camera’s ook zwart-wit foto’s kunt maken, doe ik dat het liefst achteraf. Sommige foto’s vragen om een zwartwitbewerking en soms is kleur toch écht mooier.