Non-dualiteit in de praktijk

De vorige keer had ik het over wat non-dualiteit oplevert en dat het eigenlijk niet iets brengt, maar juist wegneemt. Dit blog was eigenlijk onderdeel van vorige, maar omdat het te lang werd, heb ik het opgesplitst in twee blogs. Aanvankelijk ging ik in dit tweede deel wat dieper in op non-dualiteit in de praktijk aan de hand van persoonlijke voorbeelden. Iets doorzien is immers niet hetzelfde als ‘resultaat boeken’. Maar toen ik mijn praktijkvoorbeelden eenmaal had uitgeschreven, gebeurde er iets onverwachts. Ik las het terug en ik had het gevoel mijn doel voorbij te schieten. Alsof ik iets aan het bewijzen was: resultaten van non-dualiteit als een soort lespakket, waarbij je stressvrij leert leven. Zoals je leert autorijden na rijlessen te hebben gevolgd.

Dat was zeker niet mijn boodschap. De gevolgen van non-dualiteit doorzien zijn bij iedereen anders. Ze variëren van ‘geen verandering’ tot ‘de wereld staat op zijn kop’ en intussen leef je gewoon je leven zoals je het altijd doet. Eigenlijk ben ik ook wel een beetje uitgepraat over wat kennis over non-dualiteit met je doet. De essentie lijkt me wel helder: mijn levensvisie is niet meer hetzelfde als tien jaar geleden en dat komt duidelijk niet alleen door het ouder worden.

De behoefte om dat te delen is enerzijds groot en anderzijds besef ik dat wat ik ervaar niet jouw ervaring zal zijn. Daarom heb ik de praktijkvoorbeelden weer verwijderd. Ze zeggen immers uiteindelijk niks over jou(w proces), zelfs niet over mij. Hoe ik vandaag ergens op reageer, kan morgen weer totaal anders zijn. Garantie tot aan de deur, zeg maar.

Je kunt niets doen

We zijn grootgebracht met het idee dat je altijd iets moet doen om verandering te bereiken. Maar wat ik in de praktijk heb ervaren en ook heb gelezen en gehoord van anderen, is dat je niets kunt doen, behalve je kennis over non-dualiteit (en andere filosofische concepten) vergroten. En wanneer het een snaar bij je raakt, volgt een proces dat nooit ophoudt en waarbij je geen eindstreep kunt behalen.

Uiteindelijk is kennis vergaren niets anders dan woorden van anderen verwerken. Er staat ook nergens vast hoeveel informatie je nodig hebt, uiteindelijk leer je pas echt van de gebeurtenissen die het leven je voorschotelt. Zoals ik al eerder heb benadrukt: doorzien gebeurt vanzelf, of juist niet en is op zichzelf niet het doel. Wat er ook (wel of niet) gebeurt, het is altijd goed. Het is precies wat op dit moment bij jou past.

“Op het moment dat het licht opgaat, begint het werk pas.
Alleen je beseft dat jij dit werk niet kunt doen, maar dat je het werk gewoon kunt overlaten aan het leven.” – Hans Tibben (coach en trainer)

Rode draad

Toch was het opschrijven van mijn eigen ervaringen wel nuttig, ik zag een rode draad in ieder voorbeeld terugkomen, wat ik ook in mijn vorige blog heb aangehaald: ik ervaar minder stress en lijden. Ieder voorbeeld maakte duidelijk dat dit niet komt doordat ik iets heb geleerd en daardoor bewust anders handel of situaties anders benader. Het wordt alleen veroorzaakt doordat ik steeds minder gedachten heb en ik de gedachten die wel opkomen niet meer zo serieus neem. Het is een geheel onbewuste, mentale en deels ook fysieke verandering, die zonder vooraf iets tot doel te stellen heeft plaatsgevonden. Ik hoef geen gedachten weg te drukken of te negeren, ze komen gewoon beduidend minder in me op.

Deze transformatie naar minder gedachten hebben is meer dan prettig, want mijn AD(H)D/HSP-brein zit al vol genoeg met creatieve ideeën, hardnekkige liedjes en prikkels van buitenaf. Ik hoef vast niet uit te leggen dat ik vooral de piekergedachten niet mis, al komen ook die heus nog wel eens (kortdurend) opzetten. Nu de meeste niet-functionele gedachteruis achterwege blijft, is de impact van bepaalde situaties minder extreem. Emoties zoals boosheid of verdriet komen overigens ook gewoon als reactie op bepaalde voorvallen, maar zolang ik deze niet probeer te onderdrukken of ze voorzie van labels als slecht of verkeerd, vloeien ze sneller weer weg of blijven zelfs uit.

Waarom is het zo lastig?

Misschien denk je nu: “wat heeft het hebben van minder gedachten nu te maken met het concept van eenheidsbewustzijn?”, of heb je andere vragen. De meeste vragen worden gaandeweg vanzelf beantwoord. Van mijn bloglezers hoor ik terug dat ze dit maar een lastig onderwerp vinden; interessant, maar ook wel erg vaag.

“Het is ongrijpbaar”, “ik vind het maar verwarrend”, “ja maar… (gevolgd door bijvoorbeeld een vraag over vrije wil/illusies) en “ik ben de draad nu al kwijt”, zijn veelgehoorde reacties. Dat is begrijpelijk en zeer herkenbaar. Nog steeds loop ik zo nu en dan vast met mijn eigen vragen. Non-dualiteit is een filosofie en filosoferen is nu eenmaal vragen stellen, denkfouten onderzoeken en stellingen beredeneren.

De volgende keren zal ik dieper ingaan op de voor mij vijf voornaamste oorzaken van ‘lastig begrijpen’:

1. de beperktheid van taal/woorden
2. ik voel mij nu eenmaal een afgescheiden individu, oftewel: het ego steigert
3. kwantumfysica is niet bepaald mijn vakgebied
4. alles wat ik voorheen dacht, klopt ineens niet meer; mijn paradigma staat op zijn kop
5. het continu verschijnende “ja maar…”