Een terugblik op 2023

Over het algemeen ben ik niet iemand die voortdurend een terugblik werpt of juist ver vooruit kijkt. Wat is gebeurd, is niet meer te veranderen en voor wat betreft vooruitblikken: het loopt altijd anders dan je vooraf bedenkt. Toch is het soms fijn om dingen even op een rijtje te zetten, zeker als het gaat om afgelopen jaar.

Want 2023 was voor mij een gedenkwaardig jaar waarbij het twee kanten opging: van vooruitgang, ontwikkeling en geluk naar onvoorstelbaar groot drama en verdriet, naar wederom vooruitgang, ontwikkeling en geluk.

Januari tot en met maart

Het jaar 2023 begon met gemengde gevoelens (en het zal er ook mee eindigen, maar dat wist ik toen nog niet). In 2022 verloor ik twee oma’s: in februari mijn eigen oma, die ruim 100 is geworden, en in december mijn “schoonoma”, die ook bijna een eeuw heeft geleefd. Met dat laatste, nog verse gemis, gingen we januari in. Een gevoel van leegte, omdat ze er niet meer is; maar ook berusting, omdat ze tevreden was met haar leven en het voor haar genoeg was geweest. Ze liet ons daarbij een lichtpuntje na. Oma had al een paar keer laten vallen dat haar huis misschien wel wat voor ons zou zijn, na haar overlijden. Daarbij prees ze het aan als een ware makelaar en zag het wel voor zich dat wij het zouden kopen.

Om een lang verhaal in te korten: wij wogen de mogelijkheden en voordelen af tegen de nadelen en besloten op de valreep van 2023 inderdaad om haar huis te kopen. Zodoende stond het eerste kwartaal in het teken van cijfers en keuzes maken, vele gesprekken met adviseurs, aannemers en uiteraard de voorbereidingen voor de verkoop van ons eigen huis.

April tot en met juni

De rode draad van het tweede kwartaal liep dwars door twee huizen. In april startte de verbouwing van de nieuwe woning. De keuze voor een aannemer was gelukkig niet heel ingewikkeld. Een goede keuze ook, zo is achteraf gebleken. Zo ongeveer alles heeft ons meegezeten, de verbouwing zelf, het weer en zelfs de eindafrekening. We hadden te maken met enthousiaste vaklieden die zoveel positiviteit verspreidden in ons toekomstige huisje, dat we ze na afloop bijna gingen missen.

Intussen verkochten we ons oude huis. Ook hierbij verliep alles voorspoedig en boven verwachting. Eigenlijk konden we ons geluk niet op en we keken erg uit naar juli: de maand waarin we het oude huis, waar ik in 2018 bij in was getrokken, zouden gaan verruilen voor een huis dat echt helemaal van ons samen is.

Juli tot en met september

Na weken van verbouwingsstof, schoonmaken, schilderen en behangen, sliepen we in het weekend van 22 juli voor het eerst in de nieuwe woning. Een beetje onwennig en onwerkelijk was dat wel. De associatie met oma was en is er, ondanks de rigoureuze verbouwing, nog steeds.

En toen kwam, nog geen week na de verhuizing, een appje dat ik liever nooit had willen krijgen. Mijn vriendin Miranda wilde graag bellen zodra ik wakker zou zijn. Dat dit geen goed nieuws zou brengen, wist ik meteen. Maar niets kon me voorbereiden op het vreselijke bericht dat haar jongste dochter Sofie de dag ervoor had besloten dat het leven te moeilijk voor haar was. Het lijkt misschien ongepast om andermans verdriet op te nemen in mijn eigen jaaroverzicht, maar de impact op mijn eigen dagelijkse denken, doen, slapen en handelen was zo groot, dat het voor mij één van de drie meest invloedrijke gebeurtenissen van 2023 was.

Verdriet

Ik weet wat het is om te rouwen; ik heb zelf een baby en andere dierbaren verloren. Toch kan ik gewoon niet bedenken door welke hel zij gaat. Ik heb nog nooit eerder zulk rauw verdriet van “dichtbij” meegemaakt, het laat zich niet uitdrukken in woorden of tranen. Het is niet mijn eigen verdriet, niet een persoonlijk verlies en toch doet het pijn. Misschien omdat het mijn lieve vriendin is overkomen, misschien omdat ik zelf moeder ben van een meisje van dezelfde leeftijd. Het is denk ik het hele verhaal eromheen, de radeloosheid van mijn vriendin, haar onmacht, haar gemis, het ongeloof en de wanhoop, die samenkwamen in dat korte telefoongesprek en de vele gesprekken die nog zouden volgen.

Miranda en ik delen al bijna 28 jaar alle voor- en tegenspoed. We hebben veel dezelfde dingen meegemaakt en ook totaal andere. We hebben veel gemeen en zijn compleet verschillend. We denken met elkaar mee en we zijn ooit ook wel eens boos geweest op elkaar. Maar bovenal zijn we altijd elkaars luisterend oor, soms twee keer per week, soms twee maanden niet, soms tien minuten en soms uren achtereen en dat was altijd precies goed. Maar nu lijkt niets meer goed genoeg, want voor het eerst in al die tijd weet ik niet wat ik kan doen om haar verdriet te verlichten.

Hoewel in die periode de tijd stil leek te staan, verstreken de dagen: juli werd augustus en augustus werd september. Er gebeurden wel dingen, maar het lijkt een grote, nietszeggende brij na de impact van juli en niets van die tijd kan ik nog terughalen.

Oktober tot en met december

Toen brak oktober aan met een groot contrast. Ik hou van de herfst. Waar veel mensen zich voorbereiden op een tijd van neerslachtigheid, kou en kortere dagen, leef ik helemaal op. Mijn oudste dochter deelt die liefde ook, het was dus ook geen toeval dat ze koos om in oktober 2023 te gaan trouwen.

Luuk en Cheyenne – *Foto: Wildwood and Fireflies*

Haal alle overtreffende trappen maar tevoorschijn om de trouwdag te omschrijven: het was écht een dag om nooit te vergeten. Het verliep alsof we op de set van een romcom waren. Ik ben niet bevooroordeeld als ik zeg dat het een sprookjesbruiloft was. Een toplocatie in het bos, perfect weer, sfeervolle muziek, een prachtig bruidspaar dat overloopt van liefde voor elkaar: alle ingrediënten voor een droombruiloft met herfstige uitstraling. Het klinkt al met al misschien heel zoet, maar het bruidsgeluk was voor iedereen voelbaar. Zelfs als je geen sprankje romantiek in je lijf hebt, had je nog kunnen zien dat op deze dag echte liefde haar werk deed.

November was, net als december, vooral op werkgebied een drukke periode. Wat ik van te voren al wist: de verhuizing zou impact gaan hebben op mijn zakelijke onderneming. Het is hard werken om naamsbekendheid op te bouwen in Houten. Daarbij ben ik ook bezig om een andere weg in te slaan op artistiek gebied. Dat betekent voor mij langere werkweken voor de lopende opdrachten, zodat ik tijd heb om mijn nieuwe ideeën vorm te geven. Daarnaast ben ik na de verhuizing begonnen aan een opleiding die nodig is om mijn plannen te verwezenlijken. Daarover meer in 2024!

Liefde

Terugkijkend was 2023 een indrukwekkend en liefdevol jaar. Samen een huis (laten) verbouwen en inrichten naar onze eigen smaak is wel een bijzondere gebeurtenis binnen onze relatie. We hebben daarbij veel liefde ontvangen van betrokken (schoon-)ouders, familie en lieve vrienden die meeleefden met de verbouwing en verhuizing.

Ik hoef vast niemand te vertellen dat liefde vele gezichten kent en meer is dan roze wolken en rozenblaadjes. De uitvaart van Sofie was het meest verdrietige, pijnlijke en indrukwekkende afscheid waarvan ik ooit getuige ben geweest. Tegelijkertijd was het zo mooi en zo ongelooflijk teder en liefdevol. Wat ik op die dag heb ervaren en heb gezien bij anderen, zal ik nooit meer vergeten.

Het heeft ook wat goeds gebracht. Tijdens een van de eerste gesprekken na het overlijden van Sofie zei Miranda ineens: “ik wil nog even zeggen dat ik van je hou, ik zeg dat veel te weinig tegen mensen, terwijl het zomaar ineens niet meer kan”. Mensen die mij kennen, weten dat ik niet een echte knuffelaar ben. Die drie verplichte zoenen hoeven van mij al helemaal niet. Maar sinds dat gesprek ben ik gaan beseffen dat ze gelijk heeft. Ik ben anders gaan kijken tegen een welgemeende knuffel of een vriendschappelijke kus. We moeten elkaar vaker laten weten dat we om elkaar geven. Wat kan er mis zijn met het laten blijken van liefde en vriendschap voor elkaar?

En dan, het voelt bijna oneerlijk, was daar die prachtige bruiloft van mijn eigen dochter, die ook in het teken van liefde stond. Het deed me weer me beseffen hoe vreemd het leven eigenlijk is. Hoe het alle kanten op kan gaan en hoe weinig invloed wij uiteindelijk hebben op het verloop. En ook: dat liefde onze belangrijkste drijfveer is. Liefde voor anderen, maar vooral ook voor jezelf.

Daarom wens ik jullie allemaal een liefdevol 2024
…en vergeet niet om vaker “ik hou van jou” te zeggen, tegen anderen en tegen jezelf

En dan nog dit

Naar aanleiding van het overlijden van Sofie wil ik graag aandacht vragen voor stichting 113. Wat niet veel mensen weten van mij, is dat ik in een ver verleden tweemaal depressief ben geweest. Dit was van dusdanige aard dat het meer was dan “zomaar neerslachtig”. Beide keren was het een combinatie van trauma en zich opstapelende tegenslagen, die zich – onder invloed van hormonen – niet meer lieten beheersen. Het klinkt gek, maar bij beide keren waren het uiteindelijk de hormonen die het perspectief richtte op uitzichtloosheid.

De eerste keer volstond “stoppen met de pil” om me weer goed te voelen. De tweede keer duurde het langer (en was een operatie nodig) voordat het fysieke deel was verholpen. Slechts een handjevol mensen wist hoe slecht het eigenlijk ging. Voor mij voelde het als een taboe om uit te spreken dat ik het leven niet meer zag zitten. Contact met 113 heeft (mede) geholpen. Daar kon ik vertellen zonder een vrolijk masker op te zetten of stukken weg te laten. Het voelt makkelijker, omdat je daar niemand kwetst en je je niet hoeft te schamen. Praten lost niks op, maar zonder censuur “gehoord worden”, kan wel verlichting geven.

Ken je of ben je zelf iemand die regelmatig aan zelfdoding denkt? Of maak je je zorgen om iemand en weet je niet hoe je in gesprek moet gaan? Op 113.nl vind je veel hulpmogelijkheden, informatie en antwoorden op veelvoorkomende vragen.